ساچمه و گریت فلزی از هر جنسی که باشند از بدو پیدایش تا کنون متناسب با ارزش اقتصادی کاربردهای فراوانی پیدا کرده اند . بطور کلی این مواد متناسب باشکل ، جنس و مشخصات فنی قابلیت مصرف در صنایع متفاوتی را دارا خواهد بود اما مهمترین کاربرد های این مواد بترتیب الویت در صنایع ریخته گری ، صنایع حمل ونقل ، هوا وفضا ساختمان ، بهبود کیفیت سطوح و سنگبری ، صنایع وابسته به وزن ، بتن و زیبا سازی و ... می باشند .
صنایع فوق از خواص متفاوت این مواد بهره می برند بعنوان مثال تمیز کاری واژه ای کلی است که در بخش شات بلاست و در صنایع ریخته گری جهت حذف پوسته ها و ماسه زدائی را شامل در حالیکه در صنعت ساختمان و سازه های فولادی و در ماشین های شات بلاست علاوه بر زدودن ماسه و رسوب بری جهت حذف آخال و اکسید زدائی ( زنگ زدائی) و بخصوص در مقابله با خوردگی با انجام اعمالی مانند آماده سازی برای پذیرش رنگ ، پرایمر و پوشش یا در جای دیگر با پرداخت کردن باعث حک کردن و یکنواخت سازی سطح می گردد . صنایع حمل و نقل نیز بشدت بدلیل نیاز به اچینگ ،پولیش، شات پینینگ و ریخته گری (ماسه زدائی و پوسته برداری) به آن وابسته اند . امروزه ساچمه و گریت نفوذ خود را از خواص برشی که در سنگبری کاربرد داشت به زیبا سازی انتقال داده بطوریکه از سنگ به سرامیک نیز سرایت کرده ودر نهایت انواع نا مرغوب آن بعنوان پر کننده و کمک به سیستم زینتر استفاده می گردد . در حال حاضر در ساخت اسباب بازی و نیرو گاهها نیز از این مواد استفاده بهینه می نمایند. انتخاب صحیح ساچمه و گریت مستلزم آگاهی از چندین عامل است که بدون درنظر گرفتن آنها بهره ی مناسبی از این عمل نخواهیم برد و این مسئله درکنار تنوعی که در موارد مصرف این مواد وجود دارد، سبب می گردد درانتخاب آنها دقت بیشتری را مبذول داریم. ازاین رو مدنظر قرار دادن نکاتی چند، ما را در مصرف بهینه یاری خواهد نمود. این موارد عبارتند از:
تعیین هدف مصرف، مانند تمیزکاری، ماشینکاری، سنگ بری، وزنی، مقاوم سازی بتن و…
آشنایی با سیستمی که باید این مواد در آن به مصرف برسد، همانطور که در جداول مشاهده می گردد اغلب این مواد در دو تیب ماشین ایربلاست و شات بلاست و در سیستم شات پینینگ کاربرد دارد و موارد دیگر اغلب ابتکاری و غیر دینامیک است مثل بتن و سرامیک و ثقلی
آشنایی با کاری که این مواد درآن سیستم می باید انجام دهند، مثلاً درتمیزکاری مولفه ای که قطعه باید به آن برسد و استانداردهای مربوط به آن را باید بشناسیم.
ازاین رو علاوه بر مراکز استاندارد بین المللی، بسیاری از کارخانجات تولیدکننده نسبت به تدوین جداولی که هریک قابلیتهای خاصی را برای مصرف کنندگان ارائه می نماید، اقدام نموده اند. دربرخی از این جداول برمبنای دانه بندی مواد، محل مصرف ارائه گردیده و برخی دیگر برعکس؛ یعنی بر مبنای محل مصرف، دانه بندی مورد نیاز مشخص گردیده است. شرکت سایا ذوب کیمیا با افتخاراعلام میدارد یکی از کامل ترین جداول کاربردی دراین زمینه را براساس مشخصات ساینده، شامل شکل، اندازه، سختی و صنعت مورد تقاضا درچهار بخش، شامل صنایع ساختمان، ریخته گری، هوافضا- دریایی- ریلی و صنایع گوناگون به شرح پیوست تدوین نموده، با این امید که بتواند رضایت مشتریان محترم خود را کسب نماید.
بخش ساختمان در در سازه های فولادی روی زمین و زیر خاکی برای آماده سازی سطح و پذیرش رنگ و پوشش دهی نیاز مند تمیز کاری با شات بلاست و سند بلاست می باشد . تا پیش از این از مواد ساینده غیر فلزی و در ماشینهای ایربلاست برایرسیدن به این هدف بهره می بردند اما در حال حاضر ساچمه و گریت بدلیل قیمت تمام شده کمتر از جذابیت بیشتری در بلاستینگ برخوردار است . در بخش ساحل و فراساحل نیزساچمه و گریت جذابیت خاصی پیدا نموده هر چند برای از بین بردن خزه ها ، رسوبات و اکسیدهادر مناطق مرطوب غیر فلزات الویت دارند . یکی از مهمترین مسایل در پذیرش رنگ یا پوشش فلزی داشتن زبری مناسب در روی سطح می باشد لذا گریت بلاست یکی از بهترین روشهای موجود است .برای این کار عموما با پاشش ساینده های مناسب اقدام به حک کردن سطح می نمایند . امروزه از این روش بعنوان ماشینکاری که اچینگ هم نامیده می شود در برخی کارگاهها بهره می برند . برای تمیز کاری قطعات ریخته گری ساختمانی مانند انشعابات آب و اتصالات برق از شات بلاست و ساچمه استفاده می گردد بعلاوه این که گاها قطعات نیاز به شات پیننیگ نیز دارند . اگر به بخش ساختمان بخش برخی لوازم خانگی را نیز بیفزائیم قطعا گستره مصرف این مواد بطرز چشمگیری افزایش خواهد یافت . جدول پیشنهادی انتخاب شکل، سایز و اندازه سختی ساینده براساس پروسه مورد نیاز در صنایع ساختمان
صنایع ریخته گری
هدف از شات بلاست در ریخته گری عبارتست از
- زدودن ماسه از روی قطعات ریخته شده از هر جنسی که باشد مگر قطعه در شرایط دقیق و بدون ماسه ساخته ده باشد
- با توجه به این که آهنگری، نورد و فورجینگ را زیر مجموعه ریخته گری می دانند ، همچنین در هنگام عملیات حرارتی قطعات شامل پوسته می گردند اغلب در این موارد لازمست صرفا جهت حذف این آنها شات بلاست شوند .
- قطعات ریخته گری و غلطک ها نیز اغلب نیازمند حک شدن با گریت هستند
جدول پیشنهادی انتخاب شکل، سایز و اندازه سختی ساینده براساس پروسه مورد نیاز در صنایع ریخته گری جدول شماره (1)
جدول شماره (۲)
L سختی ۵۳۰-۳۹۰ ویکرز
صنایع هوا فضا، دریایی و ریلی
صنایع حمل و نقل در بخشهای متفاوتی که اغلب کارگاهی هستند نیاز مند بلاستینگ با ساچمه و گریت می باشند .این بخش با توجه به این که از کارگاههای ریخته گری ،عملیات حرارتی و رنگ و پرداخت و براقکاری و بهبود سطح و ایمنی برخوردار است اغلب زمینه های بلاستینگ را در زیر مجموعه خود جای داده است . جدول پیشنهادی انتخاب شکل، سایز و اندازه سختی ساینده براساس پروسه مورد نیاز در صنایع هوافضا، دریایی و ریلی
L سختی ۵۳۰-۳۹۰ ویکرز P سختی ۶۱۰-۴۷۰ ویکرز
صنایع گوناگون
این قسمت شامل صنایعی است که بتدریج و براساس توازن ارزش جایگذاری شات یا گریت با مواد دیگر شکل گرفته لذا هر آن ممکن است از این صنایع کسر یا اضافه گردد .
جدول پیشنهادی انتخاب شکل، سایز و اندازه سختی ساینده براساس پروسه مورد نیاز در صنایع گوناگون